विमल नेपाल । अमेरिकाका दुई ठूला राजनीतिक पार्टीहरू: छनोट गर्ने सरल विधि


अमेरिकामा दुई ठूला राजनीतिक पार्टीहरू छन्: डेमोक्र्याटिक पार्टी र रिपब्लिकन पार्टी। यी पार्टीहरूको देश चलाउने विचार र नीति फरक-फरक छन्। यदि तपाईँ यी पार्टीहरूको नीतिहरू बुझ्न चाहनुहुन्छ भने, यो सरल लेखले तपाईँलाई मद्दत गर्नेछ। महत्त्वपूर्ण फरकहरू पढेर, तपाईँ कुन पार्टीसँग सहमत हुनुहुन्छ भनेर निर्णय गर्न सक्नुहुन्छ।

१. सरकारको भूमिका
डेमोक्र्याटहरूले विश्वास गर्छन् कि सरकारले जनताको जीवनमा ठूलो भूमिका खेल्नुपर्छ र समस्याहरू समाधान गर्न मद्दत गर्नुपर्छ। उनीहरू स्वास्थ्य सेवा, शिक्षा, र सामाजिक सेवाहरूमा सरकारी कार्यक्रमहरूको समर्थन गर्छन्।
रिपब्लिकनहरूले भने सरकारको सानो भूमिका हुनुपर्छ भन्छन्, र व्यक्तिहरू तथा व्यवसायहरूले आफैं समस्याहरू समाधान गर्न पाउनुपर्छ भन्ने विश्वास राख्छन्। उनीहरू कम सरकारी कार्यक्रमहरूको पक्षमा हुन्छन् र व्यक्तिहरूलाई थप स्वतन्त्रता दिन चाहन्छन्।

२. कर नीति
डेमोक्र्याटहरूले धनी व्यक्तिहरू र व्यवसायहरूले बढी कर तिर्नुपर्छ भन्छन्, जसले स्वास्थ्य सेवा, शिक्षा, र सामाजिक सेवाहरूलाई आर्थिक सहयोग पुर्याउँछ।
रिपब्लिकनहरू सबैका लागि कर घटाउने पक्षमा हुन्छन्, जसले अर्थतन्त्रलाई मजबुत बनाउने र व्यक्तिहरूलाई बढी खर्च र लगानी गर्न प्रोत्साहन दिने विश्वास गर्छन्।

३. स्वास्थ्य सेवा
डेमोक्र्याटहरू सरकारी स्वास्थ्य सेवा कार्यक्रमहरू (जस्तै Medicare) को समर्थन गर्छन् र सबैले सस्तो र सजिलै स्वास्थ्य सेवा पाउनुपर्छ भन्छन्।
रिपब्लिकनहरू निजी स्वास्थ्य सेवा प्रणालीको पक्षमा छन् र व्यक्तिहरूले आफ्नो स्वास्थ्य योजनाहरू छनोट गर्न स्वतन्त्र हुनुपर्छ भन्छन्, जसमा सरकारले कम भूमिका खेल्नुपर्छ।

४. शिक्षा
डेमोक्र्याटहरू बलियो सार्वजनिक विद्यालयहरूको पक्षमा छन् र सरकारले सबै बालबालिकाका लागि शिक्षा सुधार गर्न बढी खर्च गर्नुपर्छ भन्छन्।
रिपब्लिकनहरू विद्यालय छनोटको पक्षमा छन्, जसले अभिभावकहरूलाई आफ्नो छोराछोरीलाई निजी वा धार्मिक विद्यालयहरूमा पठाउन अनुमति दिन्छ, र यसका लागि सरकारी कोष पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ।

५. व्यवसाय र अर्थतन्त्र
डेमोक्र्याटहरू व्यवसायहरूलाई नियमको अधीनमा राखेर कामदार, उपभोक्ता, र वातावरणको सुरक्षा गर्नुपर्छ भन्छन्। उनीहरूले न्यूनतम तलब बढाउने समर्थन गर्छन्।
रिपब्लिकनहरू व्यवसायहरूलाई कम नियमहरू लागू गर्नुपर्छ भन्छन्, जसले व्यवसायहरूलाई बढ्न र रोजगारी सिर्जना गर्न मद्दत गर्छ। उनीहरू न्यूनतम तलब बढाउन विरोध गर्छन्, किनकि यसले साना व्यवसायहरूलाई असर पुर्याउन सक्छ।

६. वातावरण र जलवायु परिवर्तन
डेमोक्र्याटहरू जलवायु परिवर्तनको सामना गर्न र वातावरण जोगाउन सरकारको सशक्त भूमिका आवश्यक छ भन्छन्, जस्तै प्रदूषणलाई सीमित गर्न।
रिपब्लिकनहरू व्यवसायहरूले बढी स्वतन्त्रता पाउनुपर्छ भन्छन् र वातावरणीय नियमहरूको समर्थन कम गर्छन्, किनकि यसले आर्थिक वृद्धिमा बाधा पुर्याउन सक्छ।

७. हतियार नियन्त्रण
डेमोक्र्याटहरू बन्दुक हिंसा कम गर्न कडा बन्दुक नियन्त्रण कानूनहरूको समर्थन गर्छन्, जस्तै बन्दुक किन्नुअघि पृष्ठभूमि जाँच।
रिपब्लिकनहरू मानिसहरूले बन्दुक राख्ने अधिकारको समर्थन गर्छन् र कडा बन्दुक कानूनको विरोध गर्छन्। उनीहरू भन्छन् कि व्यक्तिहरूले आफ्नो सुरक्षाका लागि बन्दुक राख्न पाउनुपर्छ।

८. आप्रवासन
डेमोक्र्याटहरू अवैध आप्रवासीहरूलाई कानूनी नागरिक बन्ने अवसर दिनुपर्छ र नयाँ आप्रवासीहरूलाई कानूनी रूपमा देश प्रवेश गर्न सहयोग गर्नुपर्छ भन्छन्।
रिपब्लिकनहरू कडा सीमा नियन्त्रणको समर्थन गर्छन् र अवैध आप्रवासीहरूलाई नागरिकता दिने विरुद्धमा हुन्छन्। उनीहरू कडा आप्रवासन कानूनहरूको पक्षमा छन्।

९. सामाजिक मुद्दाहरू (गर्भपात र LGBTQ+ अधिकार)
गर्भपात:
डेमोक्र्याटहरू महिलाहरूलाई गर्भपात गर्ने अधिकार दिनुपर्छ भन्छन् र गर्भपात कानूनी र सजिलै उपलब्ध हुनुपर्छ भन्छन्।
रिपब्लिकनहरू सामान्यत: गर्भपातको विरोध गर्छन् र भन्छन् कि जीवन गर्भमा प्रारम्भ हुन्छ। उनीहरूले गर्भपातलाई सीमित वा गैरकानूनी बनाउन कानूनको समर्थन गर्छन्, केही विशेष परिस्थितिहरू बाहेक।

LGBTQ+ अधिकार:
डेमोक्र्याटहरू LGBTQ+ व्यक्तिहरूका लागि समान अधिकारको समर्थन गर्छन्, जसमा समलैंगिक विवाह र भेदभाव विरोधी कानूनहरू समावेश छन्।
रिपब्लिकनहरू सामाजिक मुद्दाहरूमा अधिक रूढिवादी हुन्छन् र समलैंगिक विवाहको विरोध गर्न सक्छन्, परम्परागत मूल्यहरूको समर्थन गर्छन्।

१०. विदेश नीति
डेमोक्र्याटहरू अन्य देशहरूसँग मिलेर काम गर्न र संयुक्त राष्ट्र संघ जस्ता संगठनहरूको सहयोगमा समस्याहरू समाधान गर्न विश्वास गर्छन्। उनीहरूले कूटनीति र अन्तर्राष्ट्रिय सहयोगलाई प्राथमिकता दिन्छन्।
रिपब्लिकनहरू बलियो राष्ट्रिय सुरक्षा चाहन्छन् र सैन्य खर्च बढाउने समर्थन गर्छन्। उनीहरू प्राय: अमेरिकाका हितहरू सुरक्षित गर्न बल प्रयोग गर्न तयार हुन्छन्, चाहे अन्य देशहरूको समर्थन नहोला।

११. आपराधिक न्याय र प्रहरी सुधार
डेमोक्र्याटहरू आपराधिक न्याय प्रणालीमा सुधारको पक्षमा छन्, जसमा गैर-हिंसात्मक अपराधहरूको लागि सजाय घटाउन समर्थन गर्छन्। उनीहरूले प्रहरी सुधारको पनि समर्थन गर्छन्, जसले प्रहरीलाई उत्तरदायी बनाउँछ।
रिपब्लिकनहरू अपराधमा कडा नीति अपनाउने पक्षमा छन् र ‘कानून र व्यवस्था’लाई प्राथमिकता दिन्छन्। उनीहरूले प्रहरीलाई बलियो समर्थन गर्छन् र अपराधीहरूको सजाय घटाउने विरुद्धमा हुन्छन्।

१२. मतदान अधिकार
डेमोक्र्याटहरू सबैलाई सजिलै मतदान गर्न पाउनुपर्छ भन्छन्, जसमा प्रारम्भिक मतदान, मेलबाट मतदान, र मतदान समय विस्तार गर्न समर्थन गर्छन्।
रिपब्लिकनहरू मतदान कानूनहरू कडा बनाउन चाहन्छन् ताकि चुनावमा धाँधली हुन नपाओस्, जस्तै मतदान गर्न आईडी आवश्यक पर्छ भन्छन्। यसले मतदान गर्न अलि कठिन बनाउन सक्छ, तर यसले चुनावको इमानदारीलाई सुरक्षित राख्न आवश्यक छ भन्छन्।

कसरी निर्णय गर्ने?
यी बुँदाहरू हेरेर आफैंलाई सोध्नुस्, कुन पार्टीको विचार तपाईंसँग मिल्छ? प्रत्येक बुँदालाई डेमोक्र्याट वा रिपब्लिकन समर्थन गर्छु भनेर चिन्ह लगाउन सक्नुहुन्छ। अन्तमा, कुन पक्षसँग बढी सहमत हुनुहुन्छ भनेर गन्नुस्। यसले तपाईंलाई कुन पार्टीसँग तपाईंको विचार मिल्छ भनेर राम्रोसँग बुझ्न मद्दत गर्नेछ।

तपाईंको मत महत्त्वपूर्ण छ, र यी दुई पार्टीहरूको फरक बुझ्दा तपाईंले सचेत निर्णय गर्न सक्नुहुनेछ। अब सजिलो भयो, हैन त?

विमल नेपाल, अस्टिन, टेक्सास
१८ सेप्टेम्बर २०२४